Người thuộc nhóm độ tuổi từ 14 đến 18 khi phạm tội (gọi chung là “người dưới 18 tuổi phạm tội”) là những đối tượng hết sức đặc biệt; phát luật cần có những biện pháp cũng như hướng xử lý riêng biệt. Do vậy; Bộ luật Hình sự 2015 dành Chương XII để quy định những nguyên tắc, biện pháp giáo dục, hình phạt,… áp dụng riêng cho những đối tượng này.

Theo quy định tại Điều 98 Bộ luật Hình sự 2015; người dưới 18 tuổi phạm tội có thể sẽ chịu một trong bốn hình phạt sau đối với mỗi tội phạm:

–         Cảnh cáo

–         Phạt tiền

–         Cải tạo không giam giữ

–         Tù có thời hạn

Trong đó:

–         Cảnh cáo được áp dụng cho các trường hợp người dưới 18 tuổi phạm tội ít nghiêm trọng và có nhiều tình tiết giảm nhẹ nhưng chưa đến mức được miễn trách nhiệm hình sự.

–         Phạt tiền được áp dụng nếu người phạm tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi có thu nhập hoặc tài sản riêng. Tuy nhiên; mức phạt tiền áp dụng trong trường hợp này không được quá một phần hai mức tiền phạt mà điều luật quy định

–         Cải tạo không giam giữ được áp dụng cho người dưới 18 tuổi phạm tội không được quá một phần hai thời hạn mà điều luật quy định. Ngoài ra; khi áp dụng hình phạt này thì không khấu trừ thu nhập của người đó.

–         Tù có thời hạn áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội được thực hiện theo nguyên tắc:

•       Đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình; thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 18 năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định;
•       Đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khi phạm tội; nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình; thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 12 năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá một phần hai mức phạt tù mà điều luật quy định.

Hình phạt được áp dụng cho người dưới 18 tuổi phạm tội không chỉ mang tính mang tính răn đe; ngăn ngừa tội phạm ở độ tuổi vị thành niên mà còn góp phần giáo dục; giúp đỡ các đối tượng sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh; trở thành công dân có ích cho xã hội.